WOORDEN   Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω    
NAMEN Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω    
AUTEURS A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X IJ Z
 
DE ΠΟΛΙΣ ALS PEDAGOGISCHE GEMEENSCHAP
 
De invloed van de πόλις strekte zich ook uit tot de vorming en opvoeding van
haar burgers. Alle burgers dienden zich haar νόμος eigen te maken. De term
voor de vorming en opvoeding van de burgers is παιδεία1. De πόλις werd
gezien als een permanente leergemeenschap. Hoewel de systemen van de πόλεις
onderling verschillen vertoonden, waren er ook veel gemeenschappelijke
elementen. Overde παιδεία in Athene zijn we het best ingelicht.
 
Plato geeft een beschrijving van de educatieve praktijk in Athene. Hij doet dat
door Protagoras in de gelijknamige dialoog een λόγος (theoretische
verhandeling) uit te laten spreken. Eerder2 liet hij hem als pendant een μῦθος
(verhaal) vertellen. Met behulp van beide wilPlato aantonen dat de burgers in het
bedrijven van ‘politiek’ onderwezen kunnen worden.
 
Thuis
Als het kind nog klein is zijn het de voedster en de moeder, de vader en de
‘pedagoog’ die thuis de opvoedende rol vervullen. Zij leren het kind zich goed te
gedragen. Als het tegen de regels ingaat, wordt het streng en met harde hand
gecorrigeerd.
 
Plato, Protagoras 325c-d
(325c) Ἐκ•
Ἐκ παίδων ἀρξάμενοι: i.e. van kindsbeen af.
παίδων σμικρῶν•
σμικρῶν: = μικρῶν.
ἀρξάμενοι, μέχρι•
μέχρι οὖπερ: zolang.
οὗπερ ἂν ζῶσι, καὶ•
καὶ διδάσκουσι καὶ νουθετοῦσιν: het geïmpliceerde subject is onbepaald (NL: ze).
διδάσκουσι καὶ νουθετοῦσι. ἐπειδὰν•
ἐπειδὰν θᾶττον: meteen wanneer;
ἐπειδάν = ἐπειδὴ ἄν.
θᾶττον συνιῇ τις τὰ λεγόμενα, καὶ
τροφὸς καὶ μήτηρ καὶ παιδαγωγὸς•
'παιδαγωγὸς: παιδαγωγός, ὁ: begeleider (slaaf die het kind van en naar school begeleidde en ook verder toezicht op hem hield).
καὶ αὐτὸς ὁ πατὴρ περὶ•
περὶ τούτου: τούτου verwijst naar ὅπως κτλ.
τούτου
διαμάχονται, 325d. ὅπως <ὡς> βέλτιστος ἔσται ὁ παῖς, παρ᾿•
παρ᾿ ἕκαστον καὶ ἔργον καὶ λόγον: ἕκαστον hoort bij zowel ἔργον als λόγον.
ἕκασον καὶ ἔργον
καὶ λόγον διδάσκοντες καὶ ἐνδεικνύμενοι ὅτι•
ὅτι: heeft de functie van onze dubbele punt en wordt gevolgd door zinnen in de directe rede.
τὸ•
τὸ μὲν δίκαιον...ἀνόσιον: vul telkens ἐστι/ἐστιν als werkwoordelijk deel van het predicaat aan.
μὲν δίκαιον, τὸ δὲ
ἄδικον, καὶ τόδε μὲν καλόν, τόδε δὲ αἰσχρόν, καὶ τόδε μὲν ὅσιον, τόδε δὲ
ἀνόσιον, καὶ τὰ•
τὰ μὲν...τὰ δὲ: verwijst naar enerzijds τὸ μὲν δίκαιον en τόδε μὲν καλόν, anderzijds τὸ δὲ ἄδικον en τόδε δὲ ἀνόσιον.
μὲν ποίει, τὰ δὲ μὴ ποίει. καὶ•
καὶ ἐὰν μὲν ἕκων πείθηται: de zin wordt niet afgemaakt, maar kan in het Nederlands aangevuld worden met zoiets als ‘dan is er niets aan de hand’.
ἐὰν ἑκὼν πείθηται· εἰ δὲ μὴ,
ὥσπερ ξύλον διαστρεφόμενον•
διαστρεφόμενον καὶ καμπτόμενον: reflexief (…zich…) gebruikt.
καὶ καμπτόμενον εὐθύνουσιν ἀπειλαῖς καὶ
πληγαῖς.
 
Vertaling
Tekst
Aantekeningen
 
  Flavius Josephus
  Andere auteurs
Omhoog