Xenophon

Als telg van vermogende ouders leidde Xenophon (ca. 430 – 354) het gebruikelijke leven van de Atheense aristocraat. Hij was een groot liefhebber van de ruitersport. Al vroeg voelde hij zich aangetrokken tot de kring van rijke jongeren die zich rond Socrates verenigde, maar uit zijn werken blijkt dat hij de essentie van diens filosofie niet volledig vatte. Als aanvoerder van een groep Griekse huurlingen nam hij deel aan de expeditie die de Perzische troonpretendent Cyrus tegen zijn broer en rivaal had georganiseerd. Sympathie voor Sparta, een onder Athene’s aanzienlijken meer voorkomend sentiment, bracht hem aan de zijde van koning Agesilaus, met wie hij tegen zijn geboortestad streed. Als balling leefde hij vervolgens op een hem door Sparta geschonken landgoed. Toen Sparta zijn machtspositie verloor, vluchtte hij naar Corinthe.

De Anabasis (Tocht naar het Binnenland), een verslag van het Griekse avontuur met Cyrus, en de Hellènica (Griekse Geschiedenis), die de jaren 411 – 362 omvatten, zijn zijn historische geschriften. Daarnaast schreef hij politieke en filosofische werken. In de laatste categorie vallen zijn werken over Socrates, Apologie (Verdedigingsrede van Socrates), Memorabilia (Gedenkwaardigheden) en Symposium (Drinkgelag). De Oeconomicus (Leider van het Huishouden) behoort tot zijn kleinere didactische werken. De schrijftrant van Xenophon geeft blijk van grondige retorische scholing Hij graaft niet diep, maar weet vaak goed te vertellen, helder en eenvoudig. Hij moraliseert graag en is soms wat breedsprakig.