(Cleanthes, vermeend)
 
WOORDEN   Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω    
NAMEN Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω    
AUTEURS A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X IJ Z
 
Paradox: de almacht van Zeus en de keuze der dwazen
In de kosmos gebeurt er niets zonder de wil van Zeus, behalve wat slechte
mensen bedrijven. Zeus weet echter goed en kwaad te verzoenen en onder één
eeuwige λόγος samen te brengen. Het zijn de mensen slechte mensen zelf die in
hun onverstand de λόγος ontvluchten.
 
005   Cleanthes, Zeushymne 15-31
015   οὐδέ τι γίγνεται ἔργον ἐπὶ χθονὶ σοῦ•
σοῦ δίχα: δίχα staat hier in postpositie.
δίχα, δαῖμον•
δαῖμον: vocativus, < δαίμων.
005   οὔτε κατ᾿•
κατ’...πόλον: in het hemelgewelf.
αἰθέριον θεῖον πόλον οὔτ᾿ ἐνὶ•
ἐνὶ: ἐνί = ἐν.
πόντῳ,
005   πλὴν•
πλὴν ὁπόσα: πλὴν πάντων, ἃ.
ὁπόσα ῥέζουσι κακοὶ σφετέραισιν ἀνοίας·
005   ἀλλὰ σὺ καὶ τὰ•
τὰ περισσὰ: het excessieve;
περισσός = περιττός.
περισσὰ ἐπίστασι ἄρτια θεῖναι•,
θεῖναι: maken.
005   καὶ κοσμεῖν τἄκοσμα•
τἄκοσμα: crasis van τά en ἄκοσμα.
καὶ οὐ•
οὐ φίλα σοὶ φίλα ἐστίν: (nieuw deel van de hoofdzin) wat U niet welgevallig was, is U welgevallig.
φίλα σοὶ φίλα ἐστίν.
020   ὥδε γὰρ εἰς•
εἰς ἓν: i.e. tot een organisch geheel.
ἓν πάντα συνήρμοκας ἐσθλὰ•
ἐσθλὰ κακοῖσιν: bijstelling bij πάντα.
κακοῖσιν•,
κακοῖσιν: = κακοῖς.
005   ὥσθ᾿•
ὡσθ᾿ ἓνα γίγνεσθαι πάντων λόγον:
zodat er één Logos ontstaat van alles; i.e. zodat er één Logos werkzaam is.
ἕνα γίγνεσθαι πάντων λόγον αἰὲν ἐοντα•,
ἔοντα: = ὄντα.
005   ὃν•
ὃν φεύγοντες ἐῶσι κτλ.: er treedt een betekenisverschuiving in het begrip λόγος op. Aan de (κοινὸς λόγος cf. 12), het kosmische wetmatigheidsprincipe, kan niemand zich onttrekken, wel aan de zedelijke norm (λόγος = νόμος) die daarvan een afspiegeling is.

ὃν: object bij zowel φεύγοντες als ἐῶσι; suggestie: geef in de vertaling φεύγοντες met een persoonsvorm weer en voeg en in.
φεύγοντες ἐῶσιν•
ἐῶσιν: ἐάω: naast zich neerleggen.
ὅσοι•
ὅσοι θνητῶν κακοί εἰσι: πάντες θνητοί, οἷ κακοί εἰσι.
θνητῶν κακοί εἰσι,
005   δύσμοροι•
δύσμοροι: bijstelling bij ὅσοι θνητῶν κακοί εἰσι.
, οἵ•
οἵ τ᾿: niet: lidwoord + τε, maar pronomen relativum + τε; τε na pronomen relativum hoeft in de vertaling niet weergegeven te worden.
τ᾿ ἀγαθῶν•
ἀγαθῶν...ποθέοντες: voor ποθέω + gen.
zie WL.
μὲν ἀεὶ κτῆσιν ποθέοντες•
ποθέοντες: = ποθοῦντες.
 
005   οὔτ᾿ ἐσορῶσι•
ἐσορῶσι: = εἰσορῶσι.
θεοῦ κοινὸν νόμον, οὔτε•
οὔτε κλύουσιν: οὔτ᾿ αὐτοῦ ( i.e. κοινοῦ νόμου) κλύουσιν.
κλύουσιν,
025   ᾧ•
ᾧ...πείθομενοι: conditionele predicatieve bepaling: en als zij etc.
κεν•
κεν: = partikel bij ἔχοιεν;
κεν = ἄν.
πειθόμενοι σὺν νῷ βίον ἐσθλὸν ἔχοιεν.
005   αὐτοὶ•
αὐτοὶ ὁρμῶσιν...κακὸν ἄλλος ἐπ᾿ ἄλλο:
zelf stormen zij ieder op een ander kwaad af.
δ᾿ αὖθ᾿•
αὐθ᾿: (met elisie en assimilatie) = αὖτε.
ὁρμῶσιν ἄνοι κακὸν ἄλλος ἐπ᾿ ἄλλο,
005   οἱ μὲν ὑπὲρ•
ὑπὲρ δόξης σπουδὴν δυσέριστον ἔχοντες: eerste hoofdzonde: roemzucht.
δόξης σπουδὴν δυσέριστον ἔχοντες,
005   οἱ δ᾿ ἐπὶ•
ἐπὶ κερδοσύνης τετραμμένοι οὐδενὶ κόσμῳ: tweede hoofdzonde: geldzucht.
κερδοσύνας τετραμμένοι οὐδενὶ•
οὐδενὶ κόσμῳ: zonder orde; i.e. zonder maat.
κόσμῳ,
005   ἄλλοι δ᾿ εἰς•
εἰς ἄνεσιν καὶ σώματος ἡδέα ἔργα:
derde hoofdzonde: genotzucht.
ἄνεσιν καὶ σώματος ἡδέα ἔργα.
030   <                                 >•,
<            >: mogelijk ontbreekt hier een wending als ‘zij verlangen wel naar het goede’.
ἐπ᾿•
ἐπ᾿ ἄλλοτε δ᾿ ἄλλα φέρονται:
ἐπ᾿ ἄλλα δ᾿ ἄλλοτε φέρονται.
ἄλλοτε δ᾿ ἄλλα φέρονται•
φέρονται: φέρομαι: WL.
 
005   σπεύδοντες•
σπεύδοντες...γενέσθαι: terwijl ze zich…inspannen om…te krijgen; : γενέσθαι: sc. σφισὶν αὐτοῖς (= ἑαυτοῖς);
σπεύδοντες...γενέσθαι vormt een paradox met het voorafgaande: het kwade najagen om het goede te krijgen.
μάλα πάμπαν•
πάμπαν: attribuut bij ἐναντία.
ἐναντία•
ἐναντία τῶνδε: ἐναντίος wordt met de genitivus geconstrueerd.
τῶνδε•
τῶνδε: verwijst naar de goede dingen.
γενέσθαι•.
γενέσθαι: (sc. σφισὶν αὐτοῖς = ἑαυτοῖς) om te krijgen.
 
Vertaling  (Meerwaldt, Hermeneus 9, 9)
Tekst
Aantekeningen
 
  Flavius Josephus
  Andere auteurs
Omhoog